Cymraeg

Mae pedwar o athrawon yn yr Adran Gymraeg. Mae’r adran yn dysgu’r Gymraeg fel iaith fyw ar gyfer disgyblion blwyddyn 7–11. Mae pob disgybl yn cael 4 awr o Gymraeg pob pythefnos er mwyn datblygu eu sgiliau llafar, gwrando, darllen ac ysgrifennu yn y Gymraeg trwy ein cwricwlwm newydd ym mlwyddyn 7,8 a 9. Yng nghyfnod allweddol 3 mae’r disgyblion yn cael eu dysgu mewn dosbarthiadau gallu cymysg ym mlwyddyn 7 ac wedyn mewn setiau o flwyddyn 8 ymalen. Mae ein canlyniadau TGAU wedi bod yn rhagorol dros y flynyddoedd diweddar gyda nifer o’n disgyblion yn symud ymlaen i astudio Cymraeg lefel A yng Ngholeg Merthyr.   

Yn ogystal a’r cwrs TGAU rydym hefyd yn cynnig y cymhwyster Agored Cymru Cymru, Ewrop a’r Byd sy’n cyfateb i ddwy radd B. Yn yr ysgol mae Criw Cymraeg anhygoel o dda gyda ni. Chwaraeon nhw rhan enfawr yn ein camp o fod yr ysgol uwchradd cyntaf yng Nghymru I dderbyn y Wobr Aur Siarter Iaith. Yn gweithio gyda staff yr adran ac ar draws yr ysgol maen nhw wedi sicrhau bod rhywbeth yn mynd ymlaen i hyrwyddo’r Gymraeg trwy’r amser. Maen nhw’n arwain ar ein dathliadau Diwrnod Shwmae, Dydd Miwsig Cymru, Diwrond Owain Glyndŵr, Dydd Gŵyl Dewi a llawer mwy. Mae nhw’n arwain ein Eisteddfod yr Ysgol a’n Eisteddfod Clwstwr pob blwyddyn. Dros y tair blynedd diwethaf rydym fel adran wedi mentora 16 o ysgolion ledled Cymru i wella eu darpariaeth Cymraeg ysgol gyfan. Yn ogystal â hynny mae’r Pennaeth Adran wedi gweithio fel cynghorydd i Awdurdodau Lleol Sir Gaerfyrddin, Gwynedd, Powys ac Abertawe.

Mae disgyblion Pen y Dre yn mwynhau cystadlu mewn Eisteddfodau ledled Cymru. Maen nhw’n llwyddiannus iawn bob blwyddyn yn Eisteddfod yr Urdd wrthy gystadlu yn y gystadlaethau celf a chrefft, llefaru, theatr, cerddoriaeth, offerynnol, llafar ac ysgrifennu. Hefyd maen nhw’n cystadlu mewn Eisteddfodau megis Eisteddfod y Rhondda, Eisteddfod y Cymoedd ac Eisteddfod Caerdydd ar benwythnosau

Yn 2023/24 rydym yn cydweithio gyda Llywodraeth Cymru, y cwmni Say Something in Welsh a’r Ganolfan Dysgu Cymraeg Cenedlaethol er mwyn treialu dau beilot ar gyfer dysgu Cymraeg. Yn gyntaf mae blwyddyn 5, 6 a 7 ar draws y clwstwr yn defnyddio’r app Say Something in Welsh y neu gwersi ac mae blwyddyn 8 yn peilota cwrs Cwrs Mynediad Cymraeg i Oedolion. Mae’r dau beilot yn ffocusi ar sgiliau siarad yn Gymraeg yn unol â nod yr adran/ysgol wrth greu siaradwyr Cymraeg naturiol.  

Mae’r adran yn cynnig tripiau preswyl bob blwyydyn, blwyddyn 6&7 i Langrannog, blwyddyn 8&9 i Disneyland Paris, Blwyddyn 10 i Lan-llyn a blwyddyn 11 i Wersyll yr Urdd Caerdydd. Mae’r adran hefyd yn cydweithio’n wythnosol gyda’r Urdd, Menter Iaithy Merthyr a Chymraeg i Oedolion.

Yn 2019 enillodd arweinydd y cyfadran y Wobr Cenedlaethol Addysgu Cymru am Ddefnydd Yysbrydoledig o’r Iaith Gymraeg ac yn 2022 enillodd y Wobr Cenedlaethol Addysgu Cymru Athro Uwchradd y Flwyddyn.

Welsh

There are 4 teachers in the Welsh Department. The department teaches Welsh as a living language to pupils across year 7 -11. Each pupil receives 4 Welsh lessons each fortnight to develop their oracy, listening, reading and writing skills in Welsh through our new curriculum for years 7,8 and 9. In key stage 3 our pupils are taught in mixed ability classes in year 7 and then ability sets form year 8 onwards. Our GCSE results have been outstanding in recent years with a number of pupils going on to study A level Welsh at Merthyr College.    

As well as the GCSE course we also offer the Agored Cymru Wales Europe and the World qualification which is equivalent to 2 B grades. In school we have an amazing Crew Cymraeg They played a huge part in our immensely proud achievement of being the first high school in Wales to receive the Siarter Iaith Gold Award. Collaborating with staff from the department and across school they ensure that something is always going on to promote the use of Welsh around school. They lead our celebrations for Diwrnod Shwmae, Welsh Music Day, Owain Glyndŵr day, St David’s Day and so much more. They also lead the School Eisteddfod and our Cluster Eisteddfod each year. Over the last 3 years we as a department have been mentoring sixteen schools across Wales in order ot improve their Welsh whole school provision. In addition, our faculty leader has worked as an advisor with Swanseas, Powys, Gwynedd and Carmarthenshire Local Authorities. 

Pen y Dre pupils enjoy competing in Eisteddfods across Wales. They are remarkably successful whilst competing in arts and crafts, oracy, literacy, recitation, theatre, musical and instrumental competitions. Our pupils also they compete in Eisteddfods such as the Rhondda Eisteddfod, the Valleys Eisteddfod and the Cardiff Eisteddfod on weekends.

In 2023/24 we are working with Welsh Government, the Say Something in Welsh company and the National Centre for Learning Welsh in trialling 2 pilot schemes for teaching Welsh in schools. Firstly, year 5,6 and 7 across the cluster are using the Say Something in Welsh application in their lessons and secondly year 8 are piloting the Welsh for Adults Cwrs Mynediad. Both pilots are focussed on improving speaking skills in line with our aim of creating natural Welsh speakers.   

The department offers residential trips each year, year 6&7 to Llangrannog, year 8&9 to Disneyland Paris, year 10 to Glan-llyn and year 11 to the Urdd Residential Centre in Cardiff. The department also works weekly with the Urdd, Merthyr Welsh Language Centre and Welsh for Adults.

In 2019, the faculty leader won the Professional Teaching Awards Cymru prize for Inspirational Use of the Welsh Language and in 2022 he won the Professional Teaching Awards Cymru prize for Secondary School Teacher of the Year.